Հայոց այբուբենը բոլորովին նման չէ աչքին սովոր կյուրեղագրին կամ լատիներենին: Այն ստեղծել է Մեսրոպ Մաշտոց անունով վանականը 405 թվականին: Այդ ժամանակվանից ի վեր այս տառերը ոչ միայն տեղեկություններ փոխանցելու միջոց են, այլև կարևոր մշակութային խորհրդանիշ: Հենց այդ պատճառով է, որ Հայաստանում կան այբուբենին նվիրված տասնյակ արվեստի գործեր՝ սկսած Օշական գյուղում Մաշտոցի գերեզմանի տուֆից պատրաստված համալիրը մինչև Էջմիածնի գանձարանի ոսկե տառերը: Բայց հայերեն տառերի ամենահանրահայտ հուշարձանը կառուցվել է բոլորովին վերջերս՝ 2005 թվականին, երբ այդ տառերը դարձան 1600 տարեկան: Տուֆե համալիրը գտնվում է Հայաստանի ամենաբարձր Արագած լեռան արևմտյան լանջին և ներառում է Մեսրոպ Մաշտոցի, նրա աշակերտների և 39 հայերեն տառերի արձանները:
ՀՈՒԱ համար
Հուշարձանային համալիրին, հնարավոր է անմիջապես մոտենալ մեքենայի օգնությամբ, սակայն հուշաքարերին մոտենալ հնարավոր չէ: