Հովհաննավանքի վանական համալիրը գտնվում է գեղատեսիլ վայրում, զառիթափ ժայռից ոչ հեռու, որտեղից բացվում է հիանալի տեսարան դեպի Քասախի կիրճ: Ենթադրվում է, որ վանքը հիմնել է Հայաստանում քրիստոնեության հիմնադիրը ՝ առաջին հայ կաթողիկոս Գրիգոր Լուսավորիչը:Համալիրի պահպանված ամենահին կառույցը Սուրբ Կարապետ տաճարն է, որը կառուցվել է V դարում: Հյուսիսային կողմում այն կից է 4-րդ դարից ավելի հին եկեղեցու ավերակներով: Ամենայն հավանականությամբ ավելի վաղ շրջանում այստեղ ներկա է եղել հեթանոսական սրբավայր: Բազիլիկը վերակառուցվել է 554 թվականին, փայտե տանիքը փոխարինվել է քարե տանիքով: Իսկ 17-18 դարերում շենքն ամբողջությամբ վերականգնվել է: Համալիրի գլխավոր եկեղեցին կառուցել է իշխան Վաչե Վաչուտյանը 1216-1221 թվականներին: Ժամանակին Հովհաննավանքը մշակութային և կրթական կենտրոն էր: Տասնյակ նկարիչներ և դպիրներ աշխատում էին վանքում՝ պատճենելով հնագույն ձեռագրեր:
ՀՈՒԱ համար
Վանքի տարածքը բավականին մատչելի է, ինքնուրույն այցելելու համար, սակայն գավիթի մուտքի մոտ առկա է մեկ աստիճան , իսկ գլխավոր եկեղեցու մուտքի մոտ առկ են ևս երկու աստիճաներ, այդ իսկ պատճառով , խորհուրդ ենք տալիս վանք այցելել ուղեկցորդի օգնությամբ:
